Porozumienie stron w procesie kościelnym
Każdy wyrok w sądzie kościelnym, odnoszący się do nieważności małżeństwa, musi zapaść w sposób obiektywny, na podstawie faktów. W procesie może jednak wystąpić specjalna forma porozumienia między stronami.
W pierwszej myśli porozumienie oznacza jakąkolwiek współpracę, w celu osiągnięcia consensusu, czy też pożądanego rezultatu danej sprawy. W tym podstawowym znaczeniu mamy zatem wykluczenie terminologii, bowiem w procesie kościelnym taka sytuacja nie może wystąpić, strony nie mogą się ot tak "dogadać" w kwestii pozytywnego wyroku, czyli celowego uzyskania nieważności małżeństwa. Jeśli do tego by doszło, to decyzja Sądu Kościelnego automatycznie jest nieważna. Porozumienie nie zostaje jednak całkowicie wyeliminowane ze sprawy.
Porozumienie w tytule nieważności małżeństwa
Zgoda pomiędzy stronami może zostać uwzględniona w zaproponowanym tytule nieważności ślubu kościelnego, na bazie którego ma zostać przeprowadzony proces. Czasami jest to o tyle istotne, że w tytułach można wskazać na "winnego" takiego stanu rzeczy, czyli np. wykluczenia lub symulacji jednej ze stron. Oczywiście przyznanie się do "winy" w wielu przypadkach jest na pewno trudne i bolesne, zwłaszcza gdy proponuje to druga strona, natomiast jest większe prawdopodobieństwo skutecznego zaproponowania świadków z kręgu przeciwnej strony, jeżeli takowi występują - taka sytuacja uwiarygadnia stronę podczas wskazywania dowodów, mogących mieć istotne znaczenie przy końcowej decyzji sądu. Tutaj warto również odnotować fakt, iż forma owego porozumienia i zaakceptowania proponowanego tytułu nieważności jest obecny głównie z poziomu procesu skróconego.
Porozumienie zgodne ze stanem rzeczy
Prawo kanoniczne nie uznaje porozumienia między dwiema stronami, chcącymi uzyskać nieważność ślubu bez poparcia tego faktami i prawdziwymi dowodami. Forma porozumienia może być zatem wdrożona na podstawie istniejącego prawa kościelnego, zgodnie ze stanem rzeczy, a więc dotyczącego tytułu nieważności. Zgoda uwalnia możliwość przeprowadzenia procesu w trybie skróconym i zainteresowani mają także łatwiejszy dostęp do środków dowodowych.
