Czy stwierdzenie nieważności małżeństwa to rozwód kościelny?

Terminy rozwód kościelny i unieważnienie małżeństwa są często używane w odniesieniu do stwierdzenia nieważności małżeństwa. Jak zatem faktycznie wygląda terminologia w procesie kościelnym?

Pojęcie rozwodu kościelnego i unieważnienia małżeństwa 

Unieważnienie - przyjmując nie tylko kwestie małżeństwa, ale i każdego innego zdarzenia - już samo z siebie oznacza, że stwierdza się nieważność tego, co wcześniej było na rzeczy, zdarzyło się, było ważne. W procesie kościelnym sprawa wygląda jednak inaczej, bowiem stwierdza się nieważność związku małżeńskiego, czyli uznaje fakt, że w rzeczywistości do zawarcia związku w ogóle nie doszło. Prawo kościelne nie przyjmuje zatem do wiadomości, że małżeństwo było ważne i stało się nieważne, tylko że było nieważne już od początku, również pod kątem duchowym, uczuciowym.

Trudności w określeniu rozwodu kościelnego 

Zapewne nie raz po usłyszeniu takiego schematu terminów zadawano sobie pytanie, skąd taki kierunek? Za przyczyną stoją też trudności. Może bowiem zdarzyć się tak, iż związek małżeński został zawarty mimo przeszkody, w postaci wieku jednego z partnerów, a następnie to małżeństwo zdawało egzamin i dobrze funkcjonowało. Z czasem jednak w takich parach są sytuacje, że jedna ze stron wchodzi w bliższą relację z nowo poznaną osobą, będąca dla niej ważniejszą, chcącą z nią przechodzić przez życie. Po podjęciu czynności związanych z procesem kościelnym, dotychczasowe małżeństwo może zostać uznanie za nieważne, właśnie z uwagi na związanie się wcześniej mimo wiekowych przeszkód. Nie można zatem tego określić rozwodem.

Postronny obserwator może zauważyć również moralne zawiłości, jednak w takiej sytuacji nie musi to być jedyny przykład. Warto również zaznaczyć, że dzieci nie są uznawane wówczas za nieślubne, mimo iż ślub wzięty przez ich rodziców został później potwierdzony jako nieodbyty, nieważny. To z kolei można łączyć z domniemaniem ważność małżeństwa.

Do zawiłości terminologii warto wskazuje się też zapisy w prawie kościelnym małżeńskim, dotyczące rozwiązania tegoż ważnie zawartego małżeństwa - tj. rozwiązanie małżeństwa niedopełnionego. Krótko więc mówiąc, z uwagi na niektóre bardzo skomplikowane sytuacje, "rozwód kościelny" nie funkcjonuje w terminologii kościelnej.